تیرهای فولادی بسته به شکلشان به نام های تیرI شکل، تیر Hشکل، تیر T شکل، تیر دابل T، تیر U شکل یا تیر نبشی خوانده میشوند و عمدتا در بنای ساختمان به کار میروند. ضخامت لبه و تیغه تیر بسته به تیر فولادی ابعاد مختلفی دارد( به عنوان مثال تیر H شکل).
در این مقاله فولاد تندبر، که مته از آن ساخته شده، ما به برسی کاربرد های مختلف فولاد پرداخته ایم.
به طور کلی فولاد به دو گروه فولاد ساختمانی و فولاد ابزاری بر اساس کاربردشان تقسیم میشود. فولاد ابزاری برای تولید مته ها و فولاد ساختاری برای تولید تیر فولادی استفاده میشود.
تقسیم بندی بر اساس کاربرد فولاد:
فولاد های ساختمانی از مقاومت کششی مختلفی برخوردارند که با استفاده از مقیاس N/mm² نشان داده میشود. هرچه مقاومت کششی پایین تر باشد، فولاد نرم تر است. مقاومت کششی معمول برای فولاد ساختمانی کمتر از ۵۰۰ N/mm² است. با مته های فولاد تندبر(HSS)، میتوانید فولاد را تا ۹۰۰ N/mm² تراشکاری کنید.
با کدام مته میتوانم تیر فولادی را سوراخکاری کنم؟
همانطور که در بالا اشاره شد، میتوانید از مته فولاد تندبر استفاده کنید. مته کاری معمولی با مته مارپیچ ، مته نمونه بردار یا اره گردبر، در ابزار فولاد تندبر، مته اهن کبالت و کاربید تنگستن استفاده میشود. از اره های گردبر نیز میتوان استفاده کرد با این که مانند مته نمونه بردار کاملا وارد قطعه کار نمیشوند. همینطور نباید از نقش سه نظام در سوراخکاری قافل شد و اگر اطلاعاتی درباره سه نظام و انواع آن ندارید نگران نباشید چون ما در مجله ای به صورت کامل اطلاعات لازم را در اختیار شما قرار داده ایم که در صورت تمایل میتوانید به این صفحه مراجعه کنید.
۱-مته نمونه بردار یا اره گردبر
از آنجا که معمولا باید سوراخ های بزرگ مرتبط باهم، در تیرهای فولادی مته کاری شود تا اتصال پیچی برقرار شود، سوراخ ها با استفاده از مته های نمونه بردار یا اره های گردبر مته کاری میشوند. با استفاده از قطر های زیاد، این مزیت وجود دارد که مته کاری کل سطح را دربر نمیگیرد و در نتیجه زمان کمتری مورد نیاز است.
۲. مته مارپیچ
اگر هیچکدام از متههای نمونه بردار یا ارههای گردبر در دسترستان نیست، میتوانید از مته مارپیچ استفاده کنید.
هنگام استفاده از مته مارپیچ برای سوراخ هایی با قطر ۶ mm یا بیشتر، قطعا باید ابتدا با استفاده از یک( یا بیشتر) قطر کوچکتر مته کاری اولیه انجام دهید.
به عنوان مثال با قطر ۱۶mm باید حداقل دوبار مته کاری اولیه انجام دهید. مته کردن با مته مارپیچ زمان خیلی بیشتری از شما میگیرد و زیاد بهینه نیست.
برای خرید دریل مگنت از یک فروشگاه تخصصی، میتوانید از فروشگاه ایران بور اقدام به خرید کنید!
۳. مته پله ای برش نهایی
به عنوان یک جایگزین برای مته نمونه بردار، اره گردبر یا مته مارپیچ میتوان از مته پله ای برش نهایی نام برد.
معمولا، مته های پلهای برای مته کاری ورقه ای فلزی تا محدوده تقریبی ۴mm استفاده میشود. ویژگی منحصر به فرد مته پلهای برش نهایی این است که طول هر پله ان ۱۰mm است. این امر به شما اجازه میدهد که بتوانید فولادهای ساختمانی HEA و HEM را مته کاری کنید. همچنین در یک روند مته کاری قطر های مختلفی در دسترس است.
در مقایسه با مته مارپیچ، مته کاری اولیه به دلیل وجود پلههای متعدد ضروری نیست. این بدان معناست که تغییر ابزار نیاز نیست و با قطر های بالاتر تا بیشتر از ۷۵ درصد زمان صرفهجویی میشود.
در مقایسه با مته نمونه بردار، مته پله ای برش نهایی میتواند به عنوان مته دستی استفاده شود و بنابراین در طول مته کاری کاملا انعطاف پذیر است. این امر همچنین سبب میشود به نقاط دور از دسترسی راه داشته باشید که با مته نمونه بردار قابل دستیابی نیستند.
اگر لازم باشد که در تیر فولادی چندین سوراخ با اندازه های مختلف مته کاری کنید، تغییر ابزار ضروری نیست. شما میتوانید از مته پله ای مندرج استفاده کنید و مستقیما تا نقطه مورد نظر خود برای مته کاری پیش بروید. این امر از هدر رفتن مقدار زیادی از وقت شما جلوگیری میکند.
همچنین با مته پله ای امکان پلیسه گیری سوراخ ها نیز وجود دارد.
هنگام مته کاری تیر فولادی چه مواردی را باید در نظر داشته باشیم؟
مهم است که توجه کنید به:
علم استاتیک( خاصیت وجودی تحمل بار)
تحمل بار نباید تحت تاثیر سوراخهای مته کاری شما قرار بگیرد. شما باید این نکته را در نظر داشته باشید چه در شرایطی که تیر های فولادی خاصیت وجودی تحمل بار داشته باشند و چه در شرایطی که نداشته باشند. اگر لازم است سوراخ های زیادی مته کاری کنید، بهتر است یک مهندس ساختمان همراهتان باشد تا شما را راهنمایی کند. ایمنی مقدم بر همه چیز است.
توجه داشته باشید که تیر از چه فولادی ساخته شده است.
بسته به این که تیر از چه فولادی ساخته شده است، میتوانید از مته مارپیچ( حداقل فولاد تندبر کبالت ۵، تنگستن کاربید بهتر) ساخته شده از فولاد ساختمانی متداول یا فولاد ضدزنگ با کاربرد فولاد تندبر کبالت۵ استفاده کنید.
خنک سازی
در حین برش دما تا بالای ۶۰۰ °C نیز میرود. برای این که طول عمر مفید ابزار خود را بالا ببرید ، باید همیشه از ماده خنک کننده در حین مته کاری تیر فولادی استفاده کنید.
سرعت
هنگام مته کاری با مته نمونه بردار، ضروری است که سرعت و نرخ پیشروی را بر اساس نوع مته تنظیم کنید.
دستکش نپوشید
نباید از دستکش استفاده کنید زیرا ممکن است در حین کار در لای مته گیر کند.
عینک محافظ
برعکس دستکش، استفاده از عینک محافظ ضروری است.
برای خرید و کسب اطلاعات بیشتر درباره مته گردبر آهن میتوانید با مشاوران مجموعه ایران بور تماس حاصل کنید
خلاصه و نتیجه گیری
اساسا مته های زیر برای مته کاری تیر فولادی در دسترس هستند:
- مته نمونه بردار/ اره گردبر
- مته مارپیچ
- مته پلهای برش نهایی
به منظور شناخت مته مورد نیاز خود، هنوز لازم است از خود چند سوال بپرسید:
- قطر سوراخ چقدر است؟
سوراخ هایی با قطر تا ۶ mm را میتوان با مته مارپیچ ایجاد کرد. برای قطرهای بیشتر از ۶ mm از مته نمونه بردار، اره گردبر یا مته پلهای برش نهایی استفاده میشود. اگر علاقه دارید مته کاری را با مته مارپیچ ادامه دهید، قطعا باید با یک قطر کوچکتر مته کاری اولیه انجام دهید.
- چند سوراخ باید ایجاد کنید؟
برای مثال، اگر باید ده سوراخ با قطرهای مختلف ایجاد کنید منطقی است که از مته پلهای برش نهایی استفاده کنید. اگر قطر یکسان است ولی فقط باید دو سوراخ ایجاد کنید، از مته نمونه بردار یا اره گردبر استفاده کنید.
تنها زمانی از مته مارپیچ استفاده کنید که سوراخ های مته کاری کمی دارید که قطرشان کم تر از ۶ mm است. زیرا شما مجبور میشوید ابزار زیادی را در حین کار تعویض کنید و زمان زیادی نیز صرف مته کاری اولیه میشود. همچنین توجه داشته باشید که مته کاری مصالح کامل زمان بیشتری نیاز دارد.
- ایا نقطه ای که باید مته کاری کنید به آسانی قابل دسترسی است؟
برای مته کاری، به عنوان مثال استفاده از مته نمونه برداری برای قطر های بزرگتر، مستلزم وجود ماشین مغزه گیری است. این امر باعث میشود که انعطاف پذیری شما کم شود و نتوانید به نقاط سخت دسترسی داشته باشید. ولی در استفاده از مته های دستی مثل مته پلهای برش نهایی که گیره دارند شرایط متفاوت است.
- ضخامت لبه و تیغه تیری که میخواهید مته کاری کنید چقدر است؟
در ضخامت تا ۱۰mm و به عنوان مثال قطر ۱۴mm شما میتوانید از مته پلهای برش نهایی استفاده کنید. اگر ضخامت بالاتر از ۱۰mm باشد از مته نمونه بردار یا اره گردبر استفاده کنید.
- تیر فولادی از چه نوع فولادی ساخته شده است؟
معمولا سمباده های فولادی از فولاد متداول ساختمانی ساخته شدهاند و مقاومت کششی کمتر از ۵۰۰ N/mm² دارند. بنابراین از مته فولاد تندبر استفاده کنید زیرا آنها فولاد با مقاومت کششی تا ۹۰۰ N/mm² را برش میزنند. در موارد نادر ممکن از به تیر فولادی ضد زنگ برخورد کنید. اگر این اتفاق افتاد از مته مارپیچ فولاد تندبر کبالت۵ ( فولاد تندبر با ۵% کبالت)، اره گردبر، مته نمونه بردار فولاد تندبر کبالت ۵ یا مته نمونه بردار مجهز به تیغه سخت فلزی استفاده کنید.
وقتی به این سوالها پاسخ دادید، متوجه خواهید شد که کدام مته برای استفاده شما مناسب تر است.
همچنین در حین مته کاری توجه داشته باشید به:
- علم استاتیک( تیر فولادی وظیفه حفظ ثبات را برعهده دارد)
- تیر از چه فولادی ساخته شده است
- از خنک سازی استفاده کنید
- سرعت را تنظیم کنید
- دستکش محافظ نپوشید
- از عینک محافظ استفاده کنید.
