اگر در دنیای پخ زنی و جوشکاری تازه وارد باشید، شاید تاکنون درباره پخ های J شکل و V شکل شنیده‌اید ولی ممکن است از مزایا و معایب هر کدام، و اینکه اصلاً چرا باید انواع پخ های مختلفی وجود داشته باشد آگاه نباشید.
پخ زنی V شکل
بسیاری از مشخصه های پخ زنی لوله نیازمند این است که فلز با زاویه ثابتی نسبت به قسمت انتهایی لوله برداشته شود. وقتی هر دو بخش لوله هایی که باید به هم جوشکاری شوند از این نوع پخ زنی استفاده کنند، شکافی که بین دو لبه پخ زنی شده ایجاد میشود شکل V می‌گیرد، پس این نوع پخ با نام پخ V شکل شناخته میشود. این شکاف در فرآیند جوشکاری با فلز گداخته پر میشود، و اتصال بین دو بخش را محکم می‌کند.
معایب پخ زنی V شکل
تنها عیبی که پخ V شکل دارد شیبی است که در کل لوله ایجاد میشود. در قسمت پایینی شکاف (پایه V)، لایه بسیار کوچکی از فلز وجود دارد که لایه‌ی اتصالی را تشکیل می‌دهد؛ در قسمت بالایی شکاف، لایه نازک تر میشود. اگر جوشکاری به درستی انجام شود، این اتصال در کل عمق جوشکاری (و در نتیجه دیواره لوله) کیفیت مناسبی خواهد داشت، ولی پخ V حاشیه خطای زیادی ندارد. همچنین وقتی لوله هایی که باید به هم جوشکاری شوند ضخامت زیادی داشته باشند، مواد زیادی برای پر کردن شکاف V نیاز خواهد بود که هزینه جوشکاری را افزایش می‌دهد.
اگر اینطور است، چرا باید از پخ V استفاده کرد؟ انجام این نوع پخ با متدهای پخ‌زنی دستی نسبتاً آسان است. دستگاه های پخ زنی می‌توانند این فرآیند را تسریع کرده و توان عملیاتی و دقت را افزایش دهند، ولی هنوز از متد های غیر خودکار برای این کار استفاده میشود.
پخ زنی J شکل
یک متد دیگر با نام پخ J وجود دارد. همانطور که از نام آن نیز پیداست، فلزی که از هر بخش از لوله برداشته میشود، وقتی از زاویه ۹۰ درجه نسبت به محور لوله به آن نگاه می‌کنیم، شکل حرف J در آن دیده میشود. زاویه پخ‌زنی در اینجا ثابت نیست، و در قسمت داخلی لوله زاویه تند و تیزی دارد، و سپس به صورت منحنی با زاویه ای نرم تر به لبه لوله می‌رسد.
وقتی از پخ J برای هر دو قسمت لوله هایی که باید جوشکاری شوند استفاده میشود، شکاف بین دو بخش لوله شکل U به خود می‌گیرد. به همین خاطر گاهی به این نوع جوشکاری، جوشکاری U نیز گفته میشود، ولی نوع پخی که برای ایجاد این شکل استفاده میشود پخ J نامیده میشود.
مزایای پخ زنی J شکل
مزیت استفاده از پخ J شکل این است که لایه‌ی اتصالی در بخش بزرگی از لوله یکنواخت باقی می‌ماند، و برای پر کردن این شکاف از مواد کمتری استفاده میشود. همچنین عملیات جوشکاری زودتر اجرا شده و بنابراین منطقه تحت تأثیر گرما (HAZ) کوچک تر خواهد بود.
معایب پخ زنی J شکل
عیبی که پخ J شکل دارد این است که انجام آن به صورت دستی سخت است. نه تنها این کار طاقت فرساست، بلکه به سختی می‌توان شکل J یکنواختی ایجاد کرد – و یکنواختی یکی از اصلی‌ترین دلیل‌هایی است که از پخ J استفاده میشود. اگر می‌خواهید از پخ J در قطعات بسیار زیادی استفاده کنید، دستگاه پخ‌زن توصیه میشود.
اگر در نظر دارید تا اطلاعات بیشتری در رابطه با تفاوت پخ زنی J شکل و V شکل و شناخت انواع پخ زن های J شکل و V شکل میتوانید با مشاوران مجموعه ایران بور تماس حاصل کرده و از دریافت مشاوره رایگان بهره مند شوید.
